Jaki kolor pasuje do błękitu?
Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, jakie kolory najlepiej komplementują błękit? Błękit, będący symbolem spokoju i harmonii, może być połączony z wieloma innymi kolorami, tworząc różnorodne efekty estetyczne. W tym artykule omówimy podstawy kolorystyki, zrozumienie koła kolorów i pokażemy, jak błękit może być skutecznie łączony z innymi kolorami w różnych kontekstach: od mody, przez wnętrza domów, aż po sztukę i design.
Najważniejsze informacje
- Kolor błękitny symbolizuje spokój, harmonię i stabilność. Jest to kolor, który łatwo łączy się z innymi kolorami.
- Teoria kolorów i zrozumienie koła kolorów są kluczowe do tworzenia harmonijnych kombinacji kolorów.
- Błękit komplementuje wiele kolorów, w tym biel, szary, brąz, róż, zieleń i żółty.
- Błękit i biel tworzą klasyczną elegancję, idealną do formalnych ustawień.
- Błękit i szary to nowoczesne połączenie, które nadaje wnętrzom nowoczesnego wyglądu.
- Błękit i brąz tworzą naturalną harmonię, która jest idealna do stworzenia przytulnej atmosfery.
- Błękit i róż tworzą romantyczny kontrast, który dodaje uroku każdemu pomieszczeniu lub strojowi.
- Błękit i zieleń tworzą spokojną równowagę, która przynosi uczucie świeżości i spokoju.
- Błękit i żółty to energetyczny duet, który dodaje energii i witalności do każdego miejsca.
- Błękit jest szeroko stosowany w modzie, wnętrzach domu oraz w sztuce i designie ze względu na swoją wszechstronność i łatwość łączenia z innymi kolorami.
- Łączenie błękitu z innymi kolorami wymaga praktyki i zrozumienia podstawowych zasad kolorystyki, ale daje wiele możliwości twórczych.
Kolory, które komplementują błękit:
Kiedy chcemy stworzyć harmonijną kompozycję kolorystyczną, warto wiedzieć, jakie kolory najlepiej komplementują błękit. Dobrze dobrane kolory mogą podkreślić piękno błękitu i nadać mu dodatkowego charakteru. W tym rozdziale przedstawimy ogólny przegląd kolorów, które doskonale współgrają z błękitem.
Przyjrzyjmy się najpierw teorii kolorów. Kolor błękitny należy do grupy chłodnych kolorów, które są kojarzone z odcieniami niebieskiego, fioletowego i zieleni. Te kolory są często uważane za uspokajające i relaksujące. Dlatego też, kolory komplementujące błękit powinny być dobrze zbalansowane i harmonijne.
Zrozumienie koła kolorów jest kluczowe przy wyborze odpowiednich kolorów komplementujących błękit. Koło kolorów to graficzne przedstawienie wszystkich możliwych kombinacji kolorów. Na kołowym diagramie możemy zobaczyć, jak różne kolory wzajemnie oddziałują i jakie są ich relacje.
Oto kilka ogólnych zasad dotyczących kolorów, które komplementują błękit:
- Biel: Biały kolor doskonale współgra z błękitem, tworząc eleganckie i świeże połączenie. Biały może być używany jako tło lub akcent, dodając lekkości i przestrzeni.
- Szary: Szary kolor świetnie komplementuje błękit, tworząc nowoczesne i stonowane połączenie. Szaro-błękitna paleta kolorów jest popularna w designie wnętrz i modzie.
- Brąz: Brązowy kolor doskonale harmonizuje z błękitem, tworząc naturalne i ciepłe połączenie. Brąz może być używany jako kontrastowy akcent lub jako główny kolor w rustykalnych aranżacjach.
- Róż: Różowy kolor stanowi romantyczny kontrast dla błękitu. Połączenie tych dwóch kolorów tworzy delikatną i subtelnie kobiecą atmosferę.
- Zieleń: Zielony kolor jest spokojnym uzupełnieniem dla błękitu. Te dwa kolory razem tworzą harmonijną równowagę i nawiązują do natury.
- Żółty: Żółty kolor dodaje energii i ożywienia do błękitu. To dynamiczne połączenie jest idealne dla osób poszukujących świeżości i radości.
Teraz, gdy mamy ogólny przegląd kolorów, które komplementują błękit, możemy przejść do analizy konkretnych kombinacji kolorystycznych. W kolejnych rozdziałach przedstawimy przykłady zastosowania błękitu w różnych kontekstach, takich jak moda, wnętrza domu, sztuka i design.
Błękit i biel: klasyczna elegancja
Błękit i biel to połączenie, które od wieków kojarzone jest z klasyczną elegancją. Te dwa kolory doskonale się uzupełniają, tworząc harmonijną i spokojną atmosferę. W tym rozdziale przyjrzymy się bliżej temu połączeniu, analizując jego znaczenie i przedstawiając przykłady zastosowania w różnych kontekstach.
Znaczenie błękitu i bieli
Błękit jest kolorem kojarzonym z niebem i wodą. Symbolizuje spokój, harmonię, czystość i świeżość. Jest to kolor, który wprowadza uczucie lekkości i relaksu. Biel natomiast jest symbolem czystości, niewinności i prostoty. To kolor, który dodaje przestrzeni i jasności.
Klasyczna elegancja
Połączenie błękitu i bieli jest często wykorzystywane w projektowaniu wnętrz oraz w modzie ze względu na swoją klasyczną elegancję. Ten duet kolorów nadaje pomieszczeniom i ubraniom wyrafinowanego charakteru.
Przykłady zastosowania
Oto kilka przykładów, jak można skutecznie łączyć błękit i biel:
- Wnętrza domu: Błękitne ściany w połączeniu z białymi meblami i dodatkami tworzą przyjemną i relaksującą atmosferę. Taki zestaw kolorów doskonale sprawdzi się w sypialni lub łazience.
- Moda: Błękitna sukienka z białymi dodatkami to klasyczny wybór na wieczorne wyjście. Ten duet kolorów sprawia, że cała stylizacja nabiera elegancji i szyku.
- Sztuka i design: Błękitno-biała kompozycja na obrazie lub w projekcie graficznym może być doskonałym sposobem na wyrażenie spokoju i harmonii.
Błękit i biel to połączenie, które zawsze będzie kojarzone z klasyczną elegancją. Niezależnie od kontekstu, ten duet kolorów zawsze będzie tworzył harmonijną i spokojną atmosferę.
Błękit i szary: nowoczesne połączenie
Błękit i szary to kombinacja kolorów, która jest często wykorzystywana we wnętrzach oraz w modzie. Ta nowoczesna paleta barw tworzy eleganckie i spokojne kompozycje, które są zarówno subtelne, jak i stylowe.
Szary jest neutralnym kolorem, który doskonale komplementuje błękit. Dodaje on głębi i równowagi do tej jasnej barwy, tworząc harmonijną kombinację. Błękit natomiast nadaje szarości świeżości i lekkości, dzięki czemu staje się bardziej interesujący.
Wnętrza urządzone w błękicie i szarościach prezentują się nowocześnie i minimalistycznie. Ten duet kolorów idealnie pasuje do współczesnych aranżacji, gdzie prostota i elegancja są kluczowe. Można go zastosować zarówno w salonie, sypialni, jak i w biurze czy restauracji.
W modzie błękit i szary również tworzą udane połączenie. Można je spotkać zarówno na wybiegach, jak i w codziennych stylizacjach. Szara marynarka z błękitną koszulą lub sukienka w odcieniach szaro-błękitnych to tylko niektóre z przykładów tego modnego zestawienia.
Oto kilka inspirujących przykładów zastosowania błękitu i szarości:
- Wnętrze salonu z jasnoszarymi ścianami, błękitnymi dodatkami i szarym sofą.
- Sypialnia w odcieniach błękitu i szarości, z delikatnymi akcentami w kolorze złota.
- Modna stylizacja z szarą marynarką, błękitną koszulą i jeansami.
- Nowoczesna restauracja z błękitnymi krzesłami i szarymi stołami.
Błękit i szary to połączenie, które można dowolnie modyfikować, dobierając różne odcienie tych kolorów oraz dodając inne barwy jako akcenty. Ważne jest, aby utrzymać równowagę między nimi, aby całość była spójna i harmonijna.
Błękit i brąz: naturalna harmonia
Błękit i brąz to kombinacja kolorów, która tworzy naturalną harmonię i nawiązuje do natury. Błękit symbolizuje spokój, świeżość i klarowność, podczas gdy brąz kojarzy się z ziemią, drewnem i ciepłem. Połączenie tych dwóch kolorów może stworzyć eleganckie i przytulne wnętrze lub stylowy strój.
Analizując tę kombinację kolorów, warto zwrócić uwagę na różne odcienie błękitu i brązu. Jasny błękit może być doskonałym tłem dla ciemnobrązowych mebli lub dodatków, tworząc kontrastowy efekt. Z kolei ciemny błękit w połączeniu z jasnobrązowymi elementami może nadawać pomieszczeniu elegancji i luksusu.
Przykładem zastosowania błękitu i brązu może być salon w stylu skandynawskim. Jasne ściany w odcieniu błękitu mogą być uzupełnione o brązowe meble z naturalnego drewna. Dodatkowo, można dodać błękitne poduszki na kanapie lub dywan w odcieniach brązu, aby stworzyć spójną kompozycję.
W modzie również można znaleźć wiele przykładów wykorzystania tej kombinacji kolorów. Błękitna sukienka w połączeniu z brązowymi butami i torebką może stworzyć stylowy i harmonijny strój. Natomiast brązowa marynarka z błękitną koszulą i spodniami może być eleganckim wyborem na spotkanie biznesowe.
Błękit i brąz to również popularne połączenie w sztuce i designie. Obrazy o abstrakcyjnych formach w odcieniach błękitu i brązu mogą dodać pomieszczeniu oryginalności i charakteru. Również meble w tych kolorach, takie jak drewniane krzesła z błękitnymi poduszkami, mogą być interesującym elementem wystroju wnętrza.
Podsumowując, błękit i brąz tworzą naturalną harmonię, która może być wykorzystana zarówno w aranżacji wnętrz, jak i w modzie czy sztuce. Kombinacja tych kolorów nadaje pomieszczeniom elegancji, a strojom stylu i harmonii. Warto eksperymentować z różnymi odcieniami błękitu i brązu, aby znaleźć idealne połączenie dla siebie.
Błękit i róż: romantyczny kontrast
Kolor błękitny i różowy to połączenie, które tworzy romantyczny kontrast. Błękit symbolizuje spokój, harmonię i chłodzenie, podczas gdy róż symbolizuje miłość, delikatność i kobiecość. Kiedy te dwa kolory są ze sobą połączone, tworzą piękne i subtelne kompozycje.
Analizując to połączenie, warto zwrócić uwagę na różne odcienie błękitu i różu. Jasny błękit może być doskonałym tłem dla intensywnego różu, podkreślając jego intensywność i energię. Z kolei ciemniejszy odcień błękitu może stworzyć bardziej stonowane połączenie z delikatnym różem.
Jednym z przykładów zastosowania błękitu i różu jest dekoracja wnętrz. Można wykorzystać błękitne ściany jako tło dla różowych akcentów, takich jak poduszki, zasłony czy dywany. To połączenie stworzy romantyczną atmosferę w pomieszczeniu.
W modzie również można znaleźć wiele przykładów wykorzystania błękitu i różu. Sukienki w odcieniach błękitu z delikatnymi różowymi dodatkami będą prezentować się elegancko i romantycznie. Również dodatki, takie jak torebki czy biżuteria w tych kolorach, będą doskonałym uzupełnieniem stylizacji.
W sztuce i designie błękit i róż często są wykorzystywane do tworzenia delikatnych i subtelnych kompozycji. Obrazy, grafiki czy wzory w tych kolorach mogą być doskonałą dekoracją dla wnętrz, dodając im romantycznego charakteru.
Podsumowując, połączenie błękitu i różu tworzy romantyczny kontrast, który może być wykorzystany w wielu dziedzinach życia. Zarówno w dekoracji wnętrz, modzie, jak i sztuce, te dwa kolory mogą stworzyć piękne i harmonijne kompozycje. Warto eksperymentować z różnymi odcieniami i zastosowaniami tych kolorów, aby znaleźć idealne połączenie dla siebie.
Błękit i zieleń: spokojna równowaga
Błękit i zieleń to kombinacja kolorów, która tworzy spokojną równowagę. Zarówno błękit, jak i zieleń są kojarzone z naturą i spokojem, dlatego ich połączenie jest idealne dla osób poszukujących harmonii w swoim otoczeniu.
Błękit symbolizuje niebo i morze, a także odnosi się do uczuć takich jak spokój, bezpieczeństwo i stabilność. Zieleń natomiast kojarzy się z roślinnością i naturą, a także symbolizuje świeżość, harmonię i równowagę.
Kiedy łączymy te dwa kolory, otrzymujemy kombinację, która jest jednocześnie uspokajająca i energetyzująca. Błękit łagodzi intensywność zieleni, tworząc przyjemne dla oka połączenie.
Przykłady zastosowania błękitu i zieleni można znaleźć w wielu dziedzinach życia. W modzie, ta kombinacja może być wykorzystana do stworzenia delikatnych i eleganckich stylizacji. Błękitna sukienka w połączeniu z zielonymi dodatkami może dodać świeżości i lekkości całej stylizacji.
Wnętrza domu również mogą być ozdobione w tych kolorach. Błękitne ściany w połączeniu z zielonymi roślinami tworzą przyjemną atmosferę i sprzyjają relaksowi. Dodatkowo, meble w odcieniach błękitu i zieleni mogą dodać wnętrzu nowoczesności i świeżości.
Sztuka i design również korzystają z połączenia błękitu i zieleni. Obrazy w tych kolorach mogą być inspirujące i relaksujące jednocześnie. Wzory i motywy roślinne w odcieniach błękitu i zieleni dodają pomieszczeniom charakteru i harmonii.
Podsumowując, błękit i zieleń tworzą spokojną równowagę, która jest idealna dla osób poszukujących harmonii w swoim otoczeniu. Ta kombinacja może być wykorzystana w modzie, wnętrzach domu, sztuce i designie, aby stworzyć przyjemną atmosferę i dodatkowo inspirować.
Błękit i żółty: energetyczny duet
Błękit i żółty to para kolorów, która może stworzyć energetyczne i radosne połączenie. Błękit symbolizuje spokój, harmonię i chłodzenie, podczas gdy żółty jest kojarzony z energią, radością i optymizmem. Połączenie tych dwóch kolorów może przynieść świeżość i dynamikę do różnych kontekstów.
Analizując te dwa kolory, można zauważyć, że są one komplementarne w teorii kolorów. Komplementarne kolory są tymi, które znajdują się naprzeciwko siebie na kole kolorów. W przypadku błękitu i żółtego, żółty jest bezpośrednio naprzeciwko błękitu, co oznacza, że tworzą one silne kontrasty i wzajemnie się uzupełniają.
Przykłady zastosowania błękitu i żółtego można znaleźć w różnych dziedzinach życia. W modzie, ta para kolorów może być wykorzystana do stworzenia odważnych i wyrazistych kombinacji. Na przykład, błękitna sukienka z żółtymi dodatkami może być efektownym strojem na letnią imprezę.
Wnętrza domu również mogą być ozdobione błękitem i żółcią. Można użyć żółtych poduszek na błękitnej sofie, aby dodać energii i witalności do przestrzeni. Natomiast w sztuce i designie, błękitne tło z żółtymi akcentami może przyciągać uwagę i tworzyć interesujące kompozycje.
Podsumowując, błękit i żółty to energetyczny duet, który może być wykorzystany w różnych kontekstach. Ich połączenie tworzy kontrast i równowagę, dodając życia i ożywienia do otoczenia. Jeśli szukasz odważnych i radosnych kombinacji kolorów, warto spróbować połączyć błękit i żółty.
Przykłady zastosowania błękitu w różnych kontekstach: Moda
Moda to dziedzina, w której kolor błękitny ma wiele zastosowań i może dodać stylu i elegancji do różnych stylizacji. Oto kilka przykładów, jak można skutecznie wykorzystać ten kolor w modzie:
1. Błękitne sukienki
Błękitne sukienki są idealnym wyborem na letnie dni. Mogą być zarówno delikatne i romantyczne, jak i nowoczesne i odważne. Dobrze komponują się zarówno z bielą, jak i z innymi odcieniami niebieskiego.
2. Akcenty błękitu
Jeśli nie czujesz się pewnie w całej błękitnej stylizacji, możesz dodać akcenty tego koloru za pomocą dodatków. Na przykład, błękitna torebka lub pasek mogą dodać subtelności i elegancji do Twojej stylizacji.
3. Błękitne spodnie
Błękitne spodnie są doskonałą alternatywą dla tradycyjnych jeansów. Możesz je zestawić zarówno z jasnymi, jak i ciemnymi kolorami, tworząc ciekawe kontrasty.
4. Błękitne dodatki
Błękitne dodatki, takie jak chusty, apaszki czy szaliki, mogą dodać koloru i stylu do Twojej stylizacji. Możesz je nosić na szyi, na głowie lub przewiązać wokół pasa.
5. Błękitne buty
Błękitne buty są oryginalnym wyborem, który doda charakteru Twojej stylizacji. Mogą być zarówno eleganckie, jak i sportowe, w zależności od modelu i fasonu.
Pamiętaj, że kluczem do udanego zestawienia błękitu w modzie jest umiejętne łączenie go z innymi kolorami. Dobrze sprawdzą się biel, szary, brąz, róż, zieleń czy żółty. Wybieraj kolory, które komplementują błękit i tworzą harmonijną całość.
Przykłady zastosowania błękitu w różnych kontekstach: Wnętrza domu
Wnętrza domu to miejsce, w którym możemy wyrazić swoją kreatywność i stworzyć atmosferę, która odpowiada naszym preferencjom. Kolor błękitny może być doskonałym wyborem do aranżacji wnętrz, dodając im świeżości, spokoju i elegancji. Oto kilka przykładów, jak można zastosować błękit w różnych pomieszczeniach domu:
1. Sypialnia
Błękit jest idealnym kolorem do sypialni, ponieważ kojarzy się z relaksem i spokojem. Możesz zdecydować się na błękitne ściany lub wybrać pościel, zasłony i dodatki w tym kolorze. Połącz błękit z bielą, aby stworzyć klasyczną i elegancką atmosferę.
2. Salon
W salonie błękit może być użyty jako główny kolor ścian lub jako akcentowy kolor w postaci mebli czy dekoracji. Błękitne kanapy, fotele lub poduszki dodadzą wnętrzu świeżości i lekkości. Możesz również połączyć błękit z szarością, tworząc nowoczesne i eleganckie wnętrze.
3. Kuchnia
Błękit może być ciekawym wyborem do kuchni, szczególnie jeśli chcesz stworzyć atmosferę spokoju i harmonii. Możesz zdecydować się na błękitne fronty kuchenne lub dodatki w tym kolorze. Połącz błękit z brązem, aby uzyskać naturalny i przytulny efekt.
4. Łazienka
Błękit jest popularnym wyborem do łazienek, ponieważ kojarzy się z czystością i świeżością. Możesz zdecydować się na błękitne płytki lub malowanie ścian w tym kolorze. Dodaj biel i róż, aby stworzyć romantyczną atmosferę.
5. Pokój dziecięcy
Błękit jest również doskonałym wyborem do pokoju dziecięcego. Kojarzy się z bezpieczeństwem i spokojem, dlatego może być idealnym kolorem dla maluchów. Możesz zastosować błękitne ściany lub meble w tym kolorze. Dodaj żółty, aby wprowadzić energię i radość.
Pamiętaj, że to tylko kilka przykładów, jak można zastosować błękit w różnych pomieszczeniach domu. Ważne jest, aby dopasować kolor do swoich preferencji i stworzyć wnętrze, które będzie odzwierciedlać naszą osobowość i styl.
Przykłady zastosowania błękitu w różnych kontekstach: Sztuka i design
W świecie sztuki i designu, kolor błękitny ma wiele zastosowań i może dodawać charakteru i głębi różnym projektom. Oto kilka przykładów, jak można wykorzystać ten kolor w różnych kontekstach:
Malarstwo
Błękit jest często używany w malarstwie, zarówno jako główny kolor, jak i jako element akcentujący. Może on nadawać obrazom spokojny i relaksujący charakter, szczególnie gdy jest stosowany w odcieniach pastelowych. Błękit może być również używany do przedstawienia wody lub nieba, dodając uczucie przestronności i nieskończoności.
Grafika komputerowa
W grafice komputerowej, błękit często jest wykorzystywany do tworzenia efektów świetlnych lub futurystycznych. Może być używany jako tło lub jako kolor dominujący w projektach związanych z technologią lub przestrzenią kosmiczną.
Projektowanie wnętrz
Błękit jest popularnym wyborem przy projektowaniu wnętrz, zwłaszcza w pomieszczeniach przeznaczonych do relaksu, takich jak sypialnie czy łazienki. Może on stworzyć atmosferę spokoju i odprężenia. Błękitne ściany, meble lub dodatki mogą również dodać odrobinę elegancji i świeżości do przestrzeni.
Projektowanie stron internetowych
Błękit jest często stosowany w projektowaniu stron internetowych, ponieważ jest kojarzony z zaufaniem, profesjonalizmem i spokojem. Może być używany jako kolor tła lub jako akcent, aby przyciągnąć uwagę użytkowników. Błękitne przyciski czy nagłówki mogą być łatwo zauważalne i zachęcające do interakcji.
Projektowanie logo
Kolor błękitny jest często wybierany przy projektowaniu logo firm, szczególnie tych związanych z branżą technologiczną, medyczną lub finansową. Symbolizuje on zaufanie, profesjonalizm i stabilność. Błękitne logo może przyciągać uwagę klientów i budować pozytywny wizerunek marki.
Wszystkie te przykłady pokazują, jak wszechstronny jest kolor błękitny i jak można go wykorzystać w różnych dziedzinach sztuki i designu. Pamiętaj jednak, że ostateczny wybór koloru zawsze powinien zależeć od indywidualnych preferencji i celów projektu.
Jak skutecznie łączyć błękit z innymi kolorami – Praktyczne wskazówki
Podsumowując, istnieje wiele możliwości skutecznego łączenia koloru błękitnego z innymi kolorami. Oto kilka praktycznych wskazówek, które mogą Ci pomóc w tworzeniu harmonijnych kompozycji kolorystycznych:
1. Zrozumienie koła kolorów
Aby skutecznie łączyć kolory, warto poznać podstawy teorii kolorów i zrozumieć, jak działa koło kolorów. Koło kolorów pomoże Ci znaleźć kolory komplementarne do błękitu, które będą się pięknie uzupełniać.
2. Wybór kolorów komplementujących
Istnieje wiele kolorów, które świetnie komplementują błękit. Na przykład biel, szary, brąz, róż, zieleń i żółty. Możesz eksperymentować z różnymi odcieniami tych kolorów, aby znaleźć najlepsze połączenia.
3. Klasyczna elegancja: błękit i biel
Błękit i biel to połączenie, które zawsze wygląda elegancko i stylowo. Możesz używać ich razem w różnych proporcjach, na przykład błękit jako główny kolor i biel jako akcent lub odwrotnie.
4. Nowoczesne połączenie: błękit i szary
Błękit i szary to kombinacja, która nadaje wnętrzom nowoczesny i minimalistyczny charakter. Możesz używać różnych odcieni szarości, aby stworzyć interesujące kontrasty z błękitem.
5. Naturalna harmonia: błękit i brąz
Błękit i brąz to połączenie, które tworzy przyjemną, naturalną harmonię. Możesz używać brązowych dodatków lub mebli, aby dodać ciepła do pomieszczenia z dominującym błękitem.
6. Romantyczny kontrast: błękit i róż
Błękit i róż to kombinacja, która tworzy romantyczny i delikatny nastrój. Możesz używać różu jako akcentu w pomieszczeniu lub w swojej garderobie, aby dodać subtelności do dominującego błękitu.
7. Spokojna równowaga: błękit i zieleń
Błękit i zieleń to połączenie, które tworzy spokojną i harmonijną atmosferę. Możesz używać roślinności w odcieniach zieleni jako dodatków lub tapet, aby stworzyć przyjemne otoczenie w pomieszczeniu z dominującym błękitem.
8. Energetyczny duet: błękit i żółty
Błękit i żółty to kombinacja, która dodaje energii i radości. Możesz używać żółtego jako akcentu w pomieszczeniu lub w swojej garderobie, aby dodać dynamiki do dominującego błękitu.
Pamiętaj, że to tylko kilka przykładów, a możliwości jest o wiele więcej. Najważniejsze jest, aby eksperymentować, zaufać swojemu gustowi i tworzyć kompozycje kolorystyczne, które Ci się podobają. Błękit to uniwersalny kolor, który można łączyć z wieloma innymi kolorami, dlatego nie ograniczaj się tylko do tych przykładów.